YAPAY ZEKA İŞİNİZİ ELİNİZDEN ALACAK MI?

Üretken yapay zeka uygulamalarının öncüsü ChatGPT piyasaya sunulduğundan beri hepimiz onun getirdiği “cancanlı” özelliklere denk geldik, “aa” dedik, bunu da yapıyor demek. Peki bu fantastik özellikler mesleklerin verimliliğini mi artırıyor, yok mu ediyor yoksa dönüştürüyor mu? Geniş çaplı bir kestirim yapmak zor olsa da birtakım emareleri okumak mümkün.

Üretken yapay zekadaki gelişmeleri, bir zamanlar 4 işlemi akıldan yaparken, hesap makinasına geçmekle kıyaslayanlar var. Ama bu öyle bir şey değil 🙂 Hesap makinasının icadı, matematik alanını ya da muhasebeyi veya finansı kökten değiştirmedi. O zaman konuya girelim. Bakalım son bir yılda sohbet robotları ne işler çevirmiş? 😉

• Grafik Tasarım ve Yapay Zeka: “Önceden, firma bana gelir, istediği sahneyi, görseli tasarlamam için mantıklı bir ödeme yapardı. Diyelim ki 200 dolar. Şimdiyse, bu müşteriler görselleri Midjourney, Dall-E gibi görsel yapay zeka modelleriyle elde ettikten sonra, benden sadece düzenlememi istiyorlar ve bunun için verdikleri ücret 30-40 dolar kadar.” Bu yorumu, her türlü tasarım yapan dijital tasarımcılar için genelleyebiliriz. Bu işlerin kolaylaşması, bu alandaki birçok insan için onu bir “geçim kaynağı” olmaktan çıkarabilir. Aynı zamanda, bir üretirken 4 üretebilme becerisini geliştirerek, yeni bir çalışma modeline de evrilebilir.
• Web Sitesi Tasarımı ve Yapay Zeka: Önceden, mesela WordPress’te site kurmak karmaşık bir süreçti. Şimdiyse basit bir web sitesi isteyen müşteriler, Wix, Framer gibi üretken yapay zeka destekli uygulamaları kullanarak kendileri yapmaya başladı. Tabii ki büyük firmalar, her zaman profesyonellerle çalışacaktır. Yine de maliyetler düşecek ve rekabet artacak gibi. Mesela ben WordPress sitemi kendim yaptım. Aralarda çok zorlandım, fakat bilgiye erişim kolay olduğu için, bir şekilde çözdüm. 
• Yapay Zekanın Çevirmenliğe Etkisi: Eskiden Lost dizisi çıktığında, Pınar Batum bir gecesini harcar, tüm metni çevirirdi. Güzel de çevirirdi hani, teşekkür ederiz. Şimdiyse çeviri süreçlerinin bir kısmı otomatik hale geliyor. Edebi çeviri, sözleşme veya eşzamanlı çeviri sanırım şimdilik etkilenmedi ama çevirmenlerin çalışabilecekleri alanlar kesinlikle azalıyor ve bu meslek de “geçim kaynağı” olma özelliğini yitiriyor. Şu soruyu sormadan da edemiyorum: Çevirmen yetiştirmek için 4 senelik bölüm okumak mı? Emin misiniz? Ben olsam bu bölümlerin kontenjanını yarıya düşürür, yeni bölümler açarım. Ayrıca genel olarak şunu söyleyebilirim, 4 senelik üniversite eğitimi güncel gelişmeleri yakalayamıyor. Müfredatlar gelişmelerin hızına yetişemiyor. Böyle giderse diploma sadece bir belgeye dönüşecek ve işverenler daha çok “portfolyo”ya bakacak. Varsa tabii. 
• Junior Yazılım Mühendisliği: Senior’lar kendini kurtarmış gibi görünüyor da, junior’ların yapabildiği kodlamayı, üretken yapay zeka da yapıyor artık. Hatta hatalar için kod düzeltme programları da çıktı. 3 sene önce popular meslek olan yazılım, şimdi sohbet robotlarının elinde. Stability.ai‘nin CEO’su “5 yıl içinde programcı/yazılımcı diye bir meslek kalmayacak” demiş. Bence biraz abartmış, yine de az kişiyle çok iş yapılacak ve “yeni mezun” sorunu yaşanacak.
• Yapay Zeka ve Seslendirme: 2 yıl önce bir oyun, TV serisi gibi projelerin seslendirilmesi için uzun süreçler ve maliyetler vardı. İyi iş çıkması için stüdyo kiralanmalı, ses sanatçısına yol, yemek ve ödeme yapılmalıydı. Hele ki çocuk seslerinde! Devam eden bir oyun projesinin ana karakterini seslendiren çocuk 2 hafta hasta olunca, proje erteleniyordu. Şimdiyse, özellikle İngilizce seslendirmeler insan sesine çok yakın şekilde yapılabiliyor. Hem de ekran karşısında, kopyala & yapıştır & export & insert şeklinde. Çocuk sesi & şarkı olayını da çözerlerse, seslendirme sektörü iyice küçülecek.
• Insan Kaynaklarında Yapay Zeka: Özgeçmişleri tek tek okuyup değerlendirmekle neden uğraşalım? ChatGpt-4’te firmamızın özelliklerini, amaç ve ihtiyaçlarını, rolün tanımını yapalım, yükleyelim özgeçmişleri, bize analiz etsin. İçinden en iyi yorum alanları eleyip arayalım. Bilemiyorum, öyle mi yapalım? Ama yapılıyor işte. Buna benzer çok sayıda süreç kolaylaşma yolunda ilerliyor. Bu sektörde de yine verimliliğin artmasıyla, planlanan işe alım sayısı azalabilir. 
• Ofis İşleri ve Yapay Zeka: Sizler Excel, Word, PDF gibi dokümanlarla ne kadar test yaptınız bilmiyorum, ama geçen gün 3 ayrı e-posta listesi vardı elimde, arada çift e-posta hesaplarını ayıklamam gerekiyordu. İleri düzey Excel kullanan biri değilim, dosyaları ChatGPT-4’e yükledim, “iki kez yazılanları ayıkla, bana tam bir liste olarak ver” dedim. Ta da! Bu ne demek? Bu teknolojileri öğrenip uygulayan personel, eskiden günde 4 işi hallederken, şimdi 7 işi halledecek. Bu verimlilik artışı işverenlerin dikkatini çekecek ve hala “manuel” çalışan, teknolojiden habersiz personel gözden çıkarılacak.
• Sosyal Medyada Yapay Zeka Etkisi: Sosyal medyada düzenli, çok kanallı paylaşım planlamak gerçekten zor iş. Ama şimdi üretken yapay zeka yardımıyla hızlıca güzel bir metin yazıp, birtakım eklentiler ve programlarla görselleştirmek, videoya çevirmek, farklı formlara büründürmek mümkün. Şimdilik sonuçlar idealden çok uzak. Ortaya çıkan videoların bazıları “ucube” gibi açıkçası. Ama gümbür gümbür geliyor. Sonuç: verimlilik artacak, kişi sayısı azalabilir.
• Eğitim / Dosya işleri: Dijital Eğitim bülteninin içinde neden eğitimle ilgili bir şey yok?! Var tabii ki 😊 Üretken yapay zeka sohbet robotlarına yükleyebileceğiniz her tür belgeyle ilgili işinizi hızlandırabilirsiniz. Toplantı tutanakları, sınav kağıtları, sosyal projeler, bilgilendirme metinleri… Gerisi gerçekten hayal gücünüze kalmış. Yani elinin fotoğrafını çekip, falınıza da baktırabilirsiniz, bilemem. Ayrıca kurs tasarımı için de gelecek vaat eden yapay zeka destekli tasarım programları çıktı. Bunlar işleri kolaylaştırdığı gibi, yeni eğitimcileri de sektöre katacak bence. 
• İlköğretim – Lise Eğitimi: Müthiş çarpıcı teknolojik gelişmelerin, ilköğretim lise kademesinde yüz yüze eğitim veren öğretmenlerin işini elinden alamayacağını düşünüyorum. Yüz yüze etkileşim, ilgi, takip, uzmanlık gerektiren meslekler, yeni teknolojilerden çok etkilenmeyecek bence. Hatta işler kolaylaşacak, rahatlayacağız demek istiyorum ama yöneticiler bunu fark edince, başka işler çıkaracaklardır. 

Dahası da var ama uzatmayayım. Sizlere mesajım: Gel sen bence yol yakınken, bir bilet al son seferden, köye dönelim artık! (Kayahan) Yapay zeka her şeyi yapacaksa, bize soğan ekip tavukları yemlemek mi kalacak dersiniz? İçiniz karardıysa, diğer yazılara göz atın!